بررسی تنوع ژنتیکی صفات زراعی در ژنوتیپ های مختلف رازیانه

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات زراعی در ژنوتیپ های رازیانه، آزمایشی بر روی 12 ژنوتیپ رازیانه شامل 10 ژنوتیپ داخلی و 2 رقم خارجی با استفاده از طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان و طی سالهای 1384- 1383 اجرا گردید. براساس نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی داری میان ژنوتیپ های مورد مطالعه برای همه صفات مشاهده گردید. کلیه صفات مورد مطالعه بجز تعداد چتر و تعداد گل در چتر از وراثت پذیری متوسط تا زیاد (99- 48 درصد) برخوردار بودند. عملکرد گیاه همبستگی مثبت و معنی داری با صفات روز تا رسیدگی کامل، تعداد چترک و درصد اسانس داشت. چهار مؤلفه اول در تجزیه به مؤلفه های اصلی ، 85 درصد از کل واریانس متغیر ها را توجیه کردند. صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد گل عقیم، عملکرد دانه، وزن 1000 دانه، روز تا 50% و 100% گلدهی، روز تا رسیدگی کامل و ارتفاع در 50% گلدهی عمده ترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند. در مؤلفه دوم، صفات ارتفاع در 100% گلدهی، درصد اسانس و درصد خاکستر دارای اهمیت بیشتری بودند. در مؤلفه سوم صفات تعداد چترک و تعداد گل در چترک و در مؤلفه چهارم صفت تعداد گل آذین بیشترین اهمیت را در تبیین این مؤلفه ها داشتند. براساس تجزیه خوشه ای 12 ژنوتیپ مورد بررسی در سه دسته مختلف قرار گرفتند و اختلاف های چشمگیری به ویژه در عملکرد بذر، درصد اسانس، زمان رسیدگی و ارتفاع گیاه در بین گروه ها وجود داشت. بنابراین می توان از طریق تلاقی بین ژنوتیپ های برتر خوشه های مختلف و آزمون نتاج آنها از طریق برنامه های به نژادی و انتخاب، نسبت به تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب اقدام نمود.